Przygryzanie wargi – przyczyny, konsekwencje zdrowotne i sposoby eliminacji

przygryzanie wargi

Przygryzanie wargi  jest w wielu wypadkach przykładem parafunkcji. To czynność, wykonywana nawykowo, czasem nawet w sposób nieuświadomiony, w sytuacjach związanych  z występowaniem określonych czynników pobudzających, najczęściej stresu. Regularne przygryzanie warg lub wewnętrznych części policzków prowadzić może do bolesnych otarć, pęknięć naskórka i powstawania aft, stanowiąc problem zarówno zdrowotny, jak i estetyczny.  Czy taki nawyk może prowadzić do poważniejszych konsekwencji zdrowotnych? W jaki sposób sobie z nim radzić?

Jakie są najczęstsze przyczyny przygryzania warg?

Nie każdy przypadek przygryzienia wargi, języka czy wewnętrznej strony policzka należy uznać za przejaw parafunkcji.  Takie zdarzenie podczas jedzenia może mieć charakter incydentalny i nie być spowodowane żadnymi dysfunkcjami w funkcjonowaniu zgryzu czy problemami behawioralnymi. Jeśli jednak ktoś przygryza wargi regularnie, doprowadzając do ich nieustannego pękania, pierzchnięcia i krwawienia, należy przyjąć, że zachowanie takie ma charakter uporczywy i mogący prowadzić do niepożądanych konsekwencji zdrowotnych.

Przygryzanie warg będące parafunkcją może wynikać z trzech najważniejszych przyczyn:

  • stresu,
  • wad zgryzu,
  • nawyku spowodowanego nudą lub chęcią pozbycia się suchego naskórka ust.

W przypadku dzieci, najczęściej dochodzi do przygryzania warg w wyniku nawyku, będącego przekształceniem pierwotnego instynktu lub niezaspokojonej potrzeby ssania. U osób dorosłych, zachowanie takie najczęściej spowodowane jest stresem. Sytuacja stresująca stanowi czynnik wyzwalający przygryzanie warg, często w sposób niekontrolowany i nieuświadomiony.

Jakie mogą być konsekwencje uporczywego przygryzania warg?

Uporczywe, częste przygryzanie warg lub wewnętrznych części policzka może prowadzić do wielu niepokojących konsekwencji. Skutki takiego działania mogą mieć charakter medyczny i estetyczny, zwykle jednak powodują poważny dyskomfort. U  wszystkich osób, dotkniętych tą przypadłością, dochodzi do uszkodzenia delikatnego naskórka ust. Skóra warg pęka i krwawi, staje się podatna na przesuszenie pod wpływem czynników atmosferycznych. Efekty te nasilać mogą się w przypadku silnych mrozów lub intensywnego nasłonecznienia. Uszkodzeniu ulegać może również błona śluzowa ust. Takie mikrourazy zwiększają ryzyko wystąpienia bolesnych aft i nadżerek, podatnych z kolei na wtórne zakażenia bakteryjne.

Szczególna uwagę należy zwrócić na niepokojący zwyczaj przygryzania warg przez małe dzieci. W ich przypadku bardzo często prowadzi to do powstania wad zgryzu. W sytuacji podejrzenia takiego stanu należy skonsultować się z ortodontą. Zawsze warto również próbować przekierować uwagę dziecka na inne zachowania.

Jak leczyć skutki przygryzania warg?

Jeśli skutkiem przygryzania warg jest ich przesuszenie lub widoczne uszkodzenia naskórka, należy skupić się na zastosowaniu odpowiednich preparatów ochronnych. Sprawdzi się maść z witaminą A, zwykła kosmetyczna wazelina lub preparaty apteczne z alantanem lub bepantolem.

Jeśli uszkodzenia pojawiają się w wyniku nawykowego przygryzania suchego naskórka warg, warto pomyśleć o regularnym, delikatnym pilingu i nawilżaniu wysuszonych ust na przykład pomadką ochronną z aloesem. Jeśli wystąpią afty i nadżerki w obrębie błony śluzowej, konieczne jest użycie preparatów grzybo- i bakteriobójczych, przeznaczonych do stosowania na dziąsła i  błony śluzowe jamy ustnej.  Pomocne mogą się okazać również płukanki ziołowe, na bazie naparów z szałwii lub rumianku.

W jaki sposób pozbyć się nawyku przygryzania wargi?

Ponieważ czynnikiem wyzwalającym wszelkie parafunkcje, w tym również przygryzanie warg, jest stres, najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się tej przypadłości jest eliminacja lub ograniczenie czynników stresogennych. Wiadomo jednak, że niestety nie jest to zwykle możliwe. Praca, życie rodzinne, sytuacja międzynarodowa – wszystko to może wywołać napięcie emocjonalne, skutkujące występowaniem lub nasilaniem się parafunkcji. W przypadku osób dorosłych dobrym początkiem jest uświadomienie sobie występowania tego problemu i wprowadzenie innych metod aktywnego rozładowywania stresu.

Małym dzieciom należy pomóc przekierować zainteresowanie na inny rodzaj aktywności. Czasami  wystarczy podać maluchowi w krytycznej sytuacji ulubioną zabawkę. Niekiedy rozwiązaniem może być zastosowanie specjalnych, akceptowanych przez ortodontów smoczków podczas zasypiania, kiedy dziecko najczęściej przygryza wargę.

Informacja prawna