Czytanie książek najmłodszym pozytywnie wpływa na ich rozwój intelektualny, rozwija wyobraźnię, a także wzbudza ciekawość świata i ukazuje wzorce postępowania. Wiele matek czyta swoim pociechom już w okresie prenatalnym, aby zacieśnić więzi, a także od samego początku zaszczepić w maluchu miłość do literatury. Wprowadzanie dziecka w świat literacki jest niewątpliwie trudnym zadaniem, z uwagi na różnorodność tematyczną, proponowaną przez wszelakie wydawnictwa. Najlepsze książki to te, które przyciągną uwagę i zachęcą do nauki czytania. Wybierając odpowiednią lekturę, powinno się uwzględnić potrzeby rozwojowe oraz wiek brzdąca. W jaki sposób wybrać właściwą książkę dla najmłodszych czytelników?
Książki dla dzieci – czy każde dziecko powinno czytać?
Przed zastanowieniem się, jakimi wymogami kierować się przy dobraniu lektury do wieku dziecka, warto przypomnieć korzyści, płynące z czytania książek od najmłodszych lat. Najważniejsze zalety to:
- ➤ Rozwój mowy – podczas czytania, dziecko poznaje nowe zwroty i słowa, dzięki którym szybko uczy się słowotwórstwa, co korzystnie wpływa na wzbogacanie słownictwa.
- ➤ Kształtowanie pasji – rodzice, którzy czytają swoim pociechom codziennie, posiadają pewność, że nie będą one miały później (w okresie szkolnym) problemów z sięgnięciem po obowiązkowe lektury, słowniki, czy encyklopedie. Hobby, związane z czytaniem książek, może pozostać z nim również na stałe.
- ➤ Wspólne spędzanie czasu – budowanie rodzinnych więzi to nie tylko wspólne wyjazdy, posiłki, czy też długie rozmowy. Zachęcanie dziecka do samodzielnego czytania to nic innego, jak okazanie mu cierpliwości i poświęcenie cennego czasu. Maluch w ramionach rodziców jest pewien, że może liczyć wyjaśnienie w przypadku znalezienia trudnego słowa, a także będzie czuł się bezpiecznie i komfortowo.
- ➤ Rozwój intelektualny – książki dla dzieci w większości posiadają cenne morały, dzięki którym maluch jest w stanie odróżnić dobro od zła. Wybierając stosowną lekturę do wieku dziecka, w łatwy sposób można zaszczepić w nim właściwe wzorce zachowań.
Poprawnie dobrana książka – czyli jaka?
Dobra lektura to niekoniecznie ta, która jest bestsellerem i zdobywa szereg nagród. Odpowiednia książka dla dzieci powinna odznaczać się tym, że potrafi zainteresować i zachęcić do czytania. Wybierając książki dla najmłodszych trzeba w pierwszej kolejności określić potrzeby, pragnienia i marzenia swoich pociech. Bardzo ważne na tym etapie będzie poznanie pasji dziecka, można także zapytać o zawód, który najbardziej go interesuje etc. Pierwsze lektury bez wątpienia są dla brzdąca inspirujące, w związku z tym serie książek dla najmłodszych dzieci muszą posiadać wiele cennych rad i drogowskazów. Dodatkowo zabawne ilustracje mogą okazać się bardzo pomocne w zrozumieniu fabuły.
Lektura adekwatna do wieku dziecka
Dla maluchów poniżej trzeciego roku życia należy wybierać książki praktyczne, odpowiednio duże. Twarda oprawa jest również bardzo istotna. Wyposażona w kolorowe ilustracje, powinna posiadać intensywne, kontrastujące ze sobą kształty i kolory. Książki dla młodszych dzieci muszą być odpowiednich rozmiarów, aby mogły samodzielnie się nimi posługiwać – dotykać, przewracać kartki, obejmować wzrokiem. Najlepszą opcją dla małych szkrabów są książeczki sensoryczne. Wykonane są najczęściej z różnych materiałów, posiadają zróżnicowaną fakturę i przeważnie zawierają elementy dźwiękowe i zapachowe. Krótkie historyjki oraz zabawne rymowanki wpływają pozytywnie na stymulację aparatu mowy u dziecka.
Przedszkolaki są już na tyle duże, że można zaproponować im książki ilustrowane, pisane dużą czcionką. Tematy podejmowane w takich lekturach powinny zachęcać malucha do poznawania świata oraz nawiązywać do jego najbliższego otoczenia. Treści zawarte w książeczce dla nieco starszych dzieci odczytywane są przeważnie „za jednym zamachem”, a krótkie i zabawne wierszyki wpadają w ucho i sprawiają, że maluchy często powtarzają poznany tekst. Dobrą alternatywą dla starszaków będą wersje edukacyjne – uczące kształtów, liczb i liter. Dla małego czytelnika można zakupić również książki przedstawiające relacje międzyludzkie i drobne, dziecięce problemy. Dzięki temu maluchy szybciej rozwiną w sobie umiejętności komunikacyjne i społeczne.
Dla uczniów szkół podstawowych warto jest wybrać książki z większą ilością tekstu, bez dużych ilości kolorowych obrazków. Dzieci uczęszczające do szkoły są w stanie przeczytać „czysty tekst”, który nie jest podzielonych na sylaby i nie przeważa w nim szereg niepotrzebnych ilustracji. W szkołach dzieci przeważnie kształtują swoje upodobania względem dzieł literackich – pociechy mogą posiadać w tym czasie ulubionych bohaterów, gatunki książek. Dobrze jest wtedy zacząć pielęgnować pasję czytania u dziecka i sprawiać mu prezenty, związane z jego hobby tj. ciekawa seria książek, kontynuacja ulubionego komiksu itp.
Młodzieży z gimnazjum i liceum można zaproponować tytuły, które bezpośrednio powinny pasować do ich charakterów i zainteresowań. Zazwyczaj czytają oni jedynie lektury szkolne, niekoniecznie zawsze zachwycające fabułą. W związku z tym warto zaoferować im pozycje, odnoszące się do ich codziennych problemów i rozterek. Idealne książki dla nastolatków to te inspirujące i motywujące do działania, zachęcające do samoakceptacji. Przeważnie młodzież w okresie dojrzewania sięga po literaturę faktu, biografie, a także książki rozwijające ich zainteresowania np. historyczne, science fiction lub przyrodnicze. Dziewczyny w głównej mierze stawiają na powieści romantyczne i romanse.
Wybór książki dla dzieci – na co zwrócić uwagę?
Najlepsza książka to taka, która jest również solidnie wydana. Materiał z jakiego została wykonana jest niezwykle ważny szczególnie wtedy, gdy produkt ma służyć małemu dziecku. Wówczas odpowiednia książka będzie posiadała grubsze strony – odporne na rozdarcia – oraz grubszą okładkę, najlepiej szytą. Dzięki temu nie ulegnie zbyt szybko zniszczeniu i będzie cieszyć malucha przez długi czas. Wysoka jakość jest również gwarancją bezpieczeństwa. Farby używane do druku kolorowych ilustracji nie powinny być toksyczne, a okładki i krawędzie kartek muszą być odpowiednio zabezpieczone, aby nie zranić dziecka. Dla starszych dzieci również warto wybrać egzemplarze, które wydają się solidniejsze. Lepiej dołożyć kilka złotych więcej i mieć pewność związaną z dokładnym wykonaniem, niż kupić niskogatunkową książeczkę, podatną na uszkodzenia.
Piękne wydanie to jednak nie wszystko. Bardzo często również można spotkać się z tak zwanym przerostem formy nad treścią. Moda może okazać się powierzchowna, a książki podbijające rynek dziecięcy nie zawsze zasługują na miano porywających i ekscytujących. W związku z tym warto postawić na klasykę i zaproponować dziecku czytanie ponadczasowych treści, które nie tracą na wartości np. „Akademia pana Kleksa” lub „Przygody Bolka i Lolka”.
Dobre książki pomagają dzieciom uporać się z trudnościami, lękami. Zwykle „dają” odpowiedzi na wiele nurtujących pytań i sprawiają, że rozwiązywanie problemów wcale nie jest takie trudne, jak się wydaje. Jeśli maluch posiada jakieś zmartwienie, nie chce pójść do przedszkola, należy przeczytać mu książkę, adekwatną do sytuacji. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo wartościowe mogą okazać się niektóre powieści, czy bajki.
Podsumowanie
Czytanie książek niesie ze sobą naprawdę wiele korzyści, które w znacznym stopniu wpływają na rozwój najmłodszych. Sięgnąć po ciekawą lekturę można w każdym wieku, jednak opowieści edukacyjne z kształcącym morałem najlepiej wpłyną na dzieci, które dopiero uczą się poznawać świat. Książka może stać się najlepszym przyjacielem, wystarczy jedynie odpowiednio dobrać jej fabułę do zainteresowań, wieku oraz gustu malucha. Dzięki temu brzdąc będzie w stanie szybciej zrozumieć otaczający go świat i przy okazji – rozwinąć słownictwo.
