Schorzenia naczyniowe są problemem coraz większej liczby pacjentów, jednak dzięki wczesnej diagnostyce możemy uniknąć różnych powikłań i wdrożyć odpowiednie leczenie. USG Doppler jest badaniem, które przeprowadza się za pomocą specjalnego aparatu z wykorzystaniem tzw. efektu Dopplera. To bardzo bezpieczny i stosunkowo tani sposób na obserwowanie przepływu krwi. Jak przebiega badanie dopplerowskie? Kiedy warto je wykonać i czy wymaga specjalnego przygotowania? Sprawdź k
Badanie USG Doppler – na czym polega?
Do przeprowadzenia USG Doppler wykorzystuje się ultradźwięki. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne. Ultradźwięki pozwalają na obserwowanie przepływu krwi w danym narządzie, a efekt Dopplera sprawia, że fala ultradźwiękowa odbija się od płynącej naszymi żyłami krwi i powraca do głowicy aparatu ultrasonograficznego. Dzięki temu specjalista jest w stanie sprawdzić prędkość przepływu krwi i zobaczyć, czy zarejestrowano miejsca, w których krew się cofa albo jej przepływ jest wolniejszy lub zablokowany.
USG Dopplerowskie służy ocenie stanu naszych tętnic i żył, a także pozwala zdiagnozować wiele niebezpiecznych schorzeń oraz zapobiec powikłaniom.
Rodzaje USG Doppler
W zależności od wskazań do badania lekarz może zalecić diagnostykę z użyciem jednej z kilku technik:
USG Doppler z wykorzystaniem fali ciągłej – to najmniej precyzyjne badanie, które pomaga podczas obserwacji zmian natężenia przepływu przez wybrany obszar. Takie USG pozwala określić tętno płodu czy wykonać analizę przepływu krwi przez zastawki, jednak nie jest na tyle dokładne, by ułatwić nam obserwację poszczególnych naczyń.
USG Duplex Doppler – w trakcie badania lekarz ma możliwość oceny przepływu krwi w naczyniach krwionośnych, a dodatkowo może dokładnie je zlokalizować. Sposób ten pozwala na obrazowanie i wizualizacje układu żylnego oraz lokalizację niedrożności. Duplex Doppler jest też niezbędny w trakcie diagnostyki niewydolności zastawkowej.
USG Doppler w kolorze – uwidacznia nawet niewielkie naczynia krwionośne, co jest niezbędne np. w trakcie diagnostyki powikłań ciąży czy szybko zmieniających się zmian na tle nowotworowym.
USG Power Doppler – pozwala ocenić przepływ wówczas, gdy naczynia są niewielkie i głęboko położone, a sygnał słaby.
Zastosowanie badania USG Doppler
USG Doppler stosuje się w sytuacjach, gdy chcemy ocenić stan i drożność żył oraz tętnic. Dzięki niemu możemy zdiagnozować oraz monitorować zakrzepy, tętniaki, nieprawidłowości w funkcjonowaniu zastawek żylnych, zmniejszone krążenie krwi kończyn dolnych, wady zastawek oraz wrodzone wady serca, a także rozpoznać wiele chorób, w tym przewlekłą niewydolność żylną. Badanie może zapobiec również powikłaniom takim jak zatorowość płucna czy zawał serca.
Badanie USG Doppler pomaga nam wykrywać i różnicować nowotwory, a także diagnozować niepłodność u mężczyzn. Pozwala również mapować sieć naczyń krwionośnych przed zabiegami i kwalifikować pacjentów na zabiegi chirurgiczne. USG Doppler sprawia, że lekarz może ocenić ukrwienie narządów po transplantacji i wykryje nieprawidłowe przetoki naczyniowe oraz wiele innych.
USG Dopplerowskie – wskazania
Wskazaniem do badania USG Doppler jest obecność pulsującej zmiany w jamie brzusznej, nadciśnienie, które nie reaguje na leki, miażdżyca, symptomy wskazujące na niedokrwienie mózgu, zasinienie, ból, obrzęk, skurcze kończyn dolnych lub kończyn górnych oraz ich drętwienie.
USG Doppler tętnic szyjnych – badanie wykonuje się, gdy pacjent przebył udar mózgu lub przejściowy atak niedokrwienny. Wskazaniem są również tymczasowe zaburzenia widzenia i równowagi, szumy uszne oraz regularne i nawracające bóle głowy. USG warto wykonać też w przypadku nawracających omdleń i zawrotów głowy oraz miażdżycy.
USG Doppler żył kończyn dolnych i górnych, wykonujemy wówczas, gdy badany skarży się na ból oraz obrzęki rąk lub nóg, drętwienie, zaburzenia czucia, żylaki, a także w przypadku podejrzenia, że u pacjenta wystąpiła zakrzepica żylna.
USG tętnic kończyn dolnych i kończyn górnych warto wykonać w celu kontroli rekonstrukcji naczyń, a także wtedy, gdy nasze rany nie goją się poprawnie, podejrzewamy uraz tętnicy, miażdżycę oraz w przypadku drętwienia i marznięcia rąk i nóg.
Badanie powinniśmy zrobić też wtedy, gdy podejrzewamy problemy w obrębie innych naczyń obwodowych (tętnic oraz żył), np. tętnic nerkowych, tętnic trzewnych, żył biodrowych oraz aorty brzusznej, a także, kiedy chcemy zdiagnozować nadciśnienie wrotne spowodowane przez marskość lub włóknienie wątroby (USG Doppler wątroby/ USG Doppler układu wrotnego wątroby) i wiele innych chorób.
Można wykonać również echo serca z Dopplerem oraz USG Doppler w czasie ciąży (jest pomocne w prawidłowej ocenie przepływów łożyska oraz narządów płodu).
Przeciwwskazania do badania
Samo badanie przeprowadza się przez skórę pacjenta, jest ono w pełni bezpieczne i pozwala na bezinwazyjną diagnostykę. Nie ma przeciwwskazań stałych, do wykonania USG Doppler żył oraz tętnic, jednak mogą pojawić się przeciwwskazania czasowe takie jak uszkodzenia skóry, złamania kości czy oparzenia, które podczas USG mogłyby sprawiać pacjentowi ból.
Badanie dopplerowskie – przebieg
Na początku należy odsłonić część ciała, która będzie badana. Lekarz przykłada w to miejsce niewielką głowicę posmarowaną wcześniej specjalnym żelem ułatwiającym przesuwanie i przenikanie fal. Większość takich badań wykonuje się na leżąco, jednak USG tętnic kończyn dolnych w niektórych przypadkach można wykonać na stojąco.
Obraz z badania widoczny jest na monitorze w czasie rzeczywistym. Zadaniem chirurga naczyniowego jest ocena stanu naszych żył i tętnic oraz wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Podczas USG Doppler możemy usłyszeć szum przepływu naszej krwi, a wszystkie zmiany występujące w tym obrębie będą cenną wskazówką dla lekarza i pozwolą wdrożyć odpowiednie leczenie.
Badanie USG trwa zazwyczaj około pół godziny (15 – 40 minut).
Jak przygotować się do badania?
Przed USG Doppler nie trzeba się zazwyczaj specjalnie przygotowywać. W dniu badania powinniśmy przyjąć wszystkie leki, które zażywamy na stałe.
Jeżeli będziemy wykonywać USG Doppler tętnic biodrowych lub aorty brzusznej, należy powstrzymać się przed jedzeniem przez 3 do 4 godzin przed badaniem. W przypadku ultrasonografii w obrębie jamy brzusznej niewskazane jest też palenie papierosów. Warto wówczas stosować dietę lekkostrawną i ogólne zasady obowiązujące przy każdym USG jamy brzusznej.
